هفته وحدت گرامی باد.

بسم الله الرحمن الرحیم

ویژه نامه پژوهشی

تبیین ضرورت  وحدت بین مسلمین

واحد پژوهش مدرسه علمیه حضرت خدیجه سلام الله علیها

وحدت بین شیعه و سنی

مقصود از وحدت اسلا‌می‌همبستگی مسلمانان و اتحاد پیروان مذاهب گوناگون با وجود اختلافات مذهبی، در برابر دشمنان اسلام و بیگانگان است.

معنای صحیح وحدت شیعه و اهل سنت این است که با توجه به این که بین دو مذهب مشترکات بسیاری است، دو گروه باید بر محور این مشترکات به هم نزدیک شوند؛ برای حفظ و تعالی اسلام با همدیگر همکاری و همیاری داشته باشند؛ چرا که هر دو دشمن واحدی دارند. دشمنان اسلام، دشمنان هر دو مذهب هستند. در برابر این دشمنان و برای جلوگیری از سوء استفاده آنان از اختلافات باید در مقابل آنها بر وجوه اشتراک خود تکیه کنند، تا بتوانند بر دشمنان اسلام که دشمن مشترک شیعه و سنی هستند، از خود دفاع کنند.

شيعه و سنی، قرن‌های طولانی است كه در مسائل گوناگون اختلاف نظر دارند و اين امر، گاه از سوي فتنه انگيزان مايۀ گسست‌ها، بلكه نزاع‌های فراوان در تاريخ شده است، و بي‌گمان، يكی از عللِ ضعف مسلمانان در حال حاضر در برابر هجمۀ استعمار غرب، همين امر بوده است.

شیعه و سنی هر دو مسلمان و در اعتقادات، احکام، اخلاق و ... دارای مشترکات زیادی هستند، البته اختلاف‌هایی هم دارند که انکارشدنی نیست، اما این اختلاف‌ها نباید منجر به خصومت و دشمنی شود و به اساس اتحاد و برادری اسلا‌می‌ضربه وارد سازد.

علامه شرف الدین ‌می‌گوید: (سیاست سبب جدایی شیعه و سنی شد، همو نیز باید سبب اتحاد شیعه و سنی شود.[1] منظور این است که سیاست استعماری و دسیسه‌های بیگانگان فرق اسلا‌می‌و از جمله شیعه و سنی را از هم جدا کرده است، باید سیاست اسلا‌می‌به منظور مقابله با دشمن مشترک نیز آنها را به هم پیوند دهد.

1. وحدت و مناظرات علمی

وحدت به معنای ترک و تعطیل کردن مباحثات و مناظرات علمی‌بین این دو مذهب نیست. با حفظ وحدت و یکپارچگی نیز ‌می‌توان در محیط‌های علمی‌مناظرات علمی‌برقرار کرد؛ به گونه ای که دشمنان نیز نتوانند سوء استفاده نمایند. روشن است که برای رسيدن به اتحاد، نخست بايد عوامل تفرقه و موانع اتحاد را از سر راه برداشت، و به طرفين شناختي صحيح از عقايد و افكارِ يكدیگر بخشيد، و اين، جز با بحث و مذاكره علمی‌بين دانشمندان ممكن نيست. (اتحاد) به معنای نفی آزادی انديشه و تحقيق، حقيقت­جويي و عدالت خواهی نیست. اتحادی مطلوب است که در کنار این ارزش‌ها مطرح گردد.

اگر این مباحثات و مناظرات علمی‌با روش‌های علمی‌و رعایت آداب مناظره صورت گیرد، نه تنها سبب تفرقه و جدایی بین دو مذهب نخواهد شد، بلکه منجر به شناخت صحیح یکدیگر و تقریب و در نتیجه وحدت نیز ‌می‌شود. از این رو مناظرات علمی‌نه تنها تفرقه انگیز نیست که وحدت آفرین است.

2. وحدت در گذر زمان

با مطالعه در تاریخ اسلام ‌می‌توان شواهد فراوانی از وحدت و همگرایی و ثمرات آن در بین مذاهب اسلا‌می‌ یافت و آنها را به عنوان اسوه و نمونه به جوامع اسلا‌می ‌معرفی نمود.

سیرۀ حضرت علی(علیه السلام) بهترین الگو و اسوه برای برقراری اخوت و وحدت اسلا‌می‌است. ایشان برای حفظ وحدت مسلمانان نه تنها از حقوق خویش ‌می‌گذشت، بلکه از همکاری با مخالفان خود نیز دریغ نمی‌کرد.

بزرگانی از هر دو مذهب شیعه و سنی در جهت پا گرفتن این وحدت کوشیده اند. افرادی چون آیت الله بروجردی، حضرت امام خمینی، علامه شرف الدین، سید جمال الدین اسدآبادی، امام موسی صدر از میان شیعه و شیخ شلتوت و دیگران از بین اهل سنت را باید نام برد که در عرصه شکل گیری وحدت بین مسلمانان گام‌های مؤثری برداشته­اند.

با مراجعه به تاریخ نیز ‌می‌توانیم شواهد فراوانی از همکاری و وحدت شیعه و سنی بیابیم. برای نمونه صاحب بن عباد شیعه، که در دوران عباسیان وزیر بود، قاضی عبد الجبار را که از بزرگان اهل سنت بود، به سمت قاضی القضاتی منصوب کرد.

در بین مسلمانان زمینه‌های وحدت بسیاری وجود دارد که با محور قرار دادن آنها ‌می‌توان وحدت بین مسلمانان و قدرت یافتن آنها را شاهد بود؛ خدا، قرآن، رسول اکرم صلی الله علیه وآله وسلّم، حضرت علی علیه السلام، مسئله مهدویت، محبّت اهل بیت علیهم السلام، دفاع از مردم فلسطین، مقابله با دشمنی‌های اسرائیل و آمریکا، از زمینه‌های وحدت امت اسلا‌می‌هستند.

در زیر، متن کامل این پژوهش‌نامه به صورت فایل قابل دانلود ارائه شده است.
ویژه نامه پژوهشی- تبیین ضرورت وحدت بین مسلمین